KAPILAROSKOPIA

Kapilaroskopia jest często określana jako „otwarte okno na mikrokrążenie”, ponieważ umożliwia ocenę struktury naczyń włosowatych skóry. Badanie to wykorzystuje mikroskop świetlny, który zarówno powiększa, jak i oświetla obraz zimnym światłem, lub wideokapilaroskop, pozwalający na rejestrację obrazu. Najczęściej przeprowadza się je na wałach paznokciowych, czyli w miejscu styku paznokci i skóry, choć rzadziej może obejmować okolice warg, dziąseł czy spojówek. Istotnym atutem tej metody jest jej nieinwazyjność, bezbolesność oraz możliwość wielokrotnego powtarzania, jeśli wymaga tego stan pacjenta.

Wskazania do kapilaroskopii

Badanie to wykonuje się głównie w diagnostyce oraz monitorowaniu przebiegu chorób reumatycznych, w tym mieszanych i niezróżnicowanych schorzeń tkanki łącznej oraz młodzieńczego zapalenia skórno-mięśniowego. Jest także zalecane pacjentom z objawem Raynauda, który objawia się naprzemiennym blednięciem, sinieniem i zaczerwienieniem palców w odpowiedzi na zimno. Kapilaroskopia jest również przydatna w ocenie stanu zdrowia osób z cukrzycą, łuszczycą i chorobami naczyń obwodowych.

Przygotowanie do badania

Aby uzyskać jak najdokładniejszy wynik, należy odpowiednio się przygotować. Jeśli badanie obejmuje wały paznokciowe, zaleca się powstrzymanie od obgryzania paznokci oraz unikanie zabiegów kosmetycznych, takich jak manicure, przez trzy tygodnie przed terminem wizyty. Nie chodzi jednak o samo skracanie paznokci, lecz o wycinanie skórek. Dodatkowo, na sześć godzin przed badaniem należy unikać spożywania alkoholu, mocnej kawy i herbaty oraz palenia papierosów.

Przebieg kapilaroskopii

Przed przystąpieniem do badania pacjent powinien spędzić około 15 minut w temperaturze pomieszczenia, w którym przeprowadzana będzie diagnostyka. Początkowym etapem jest wywiad medyczny dotyczący przyjmowanych leków – należy poinformować lekarza o wszystkich farmaceutykach mogących wpływać na mikrokrążenie. Następnie na badaną powierzchnię nakłada się olejek immersyjny, który poprawia przejrzystość naskórka i umożliwia dokładniejsze zobrazowanie naczyń. Używany mikroskop powiększa obraz od 10 do 200 razy, a dodatkowe zimne oświetlenie zapobiega rozszerzaniu się naczyń krwionośnych.

Badanie trwa około 15 minut i obejmuje analizę wałów paznokciowych obu rąk, z pominięciem kciuków, na których często występują zmiany pourazowe.

Interpretacja wyników

Prawidłowy obraz naczyń charakteryzuje się równomiernym układem pętli kapilarnych ułożonych równolegle. Pętle te składają się z ramienia tętniczego, żylnego oraz odcinka szczytowego. U osób bez chorób reumatologicznych w 1 mm² znajduje się od 10 do 30 pętli. Oprócz samej struktury naczyń ocenia się także prędkość przepływu erytrocytów, występowanie zmian patologicznych oraz stopień wypełnienia naczyń.

Niepokojącymi objawami są nieregularne, skręcone, rozszerzone lub rozgałęzione pętle kapilarne, a także obszary awaskularyzacji, gdzie brakuje naczyń włosowatych.

W naszej klinice badanie kapilaroskopowe przeprowadza dr Aleksandra Górecka.